NE555 Zamanlayıcı - Osilatör - Pulse Jeneratör Entegresi Dip-8

NE555 Zamanlayıcı Osilatör Pulse Jeneratör Entegresi (DIP-8)

NE555, elektronik projelerde zamanlama, osilatör ve pulse oluşturma uygulamaları için kullanılan çok yönlü bir entegredir. DIP-8 paketi ile breadboard ve devre kartlarına kolay montaj sağlar.

Basit harici bileşenlerle farklı çalışma modlarında (monostabil, astabil veya bistabil) kullanılabilen bu entegre, mikrosaniyelerden saatlere kadar geniş bir zamanlama aralığı sunar. Güvenilirliği ve kullanım kolaylığı sayesinde elektronik dünyasında popülerliğini sürdürmektedir.

Arduino projelerinde yardımcı entegre olarak kullanılabilen NE555, PWM sinyal üretimi, darbe genişlik modülasyonu ve gecikme devreleri gibi işlevler için idealdir. Düşük maliyetli olması ve geniş voltaj aralığında çalışabilmesi, her seviyedeki elektronik projede tercih sebebidir.

Teknik Özellikler

NE555 Zamanlayıcı Entegresi'nin detaylı teknik özellikleri aşağıda listelenmiştir.

• Entegre Tipi: Zamanlayıcı / Osilatör
• Çalışma Voltajı: 4,5V – 16V DC
• Paket Tipi: DIP-8 (Dual In-line Package, 8 pin)
• Maksimum Çıkış Akımı: 200mA
• Çalışma Sıcaklığı: 0°C ~ +70°C
• Zamanlama Aralığı: Mikrosaniyelerden saatlere kadar
• Çalışma Modları: Monostabil (tek atım), Astabil (sürekli osilasyon), Bistabil (flip-flop)
• Maksimum Çalışma Frekansı: ~500kHz
• Çıkış Voltajı: Yaklaşık VCC - 1.5V (HIGH durumunda)
• Pin Yapısı: Standart 2.54mm aralık
• Çıkış Tipi: Totem pole (sink ve source kapasiteli)
• Tetikleme Voltajı: VCC'nin 1/3'ü (tipik olarak)
• Eşik Voltajı: VCC'nin 2/3'ü (tipik olarak)
• Reset Voltajı: 0.7V (maksimum)
• Besleme Akımı: ~10mA (tipik çalışma)
• Gecikme Zamanı Doğruluğu: ±%1 (tipik)

Bağlantı ve Kullanım

NE555 Zamanlayıcı Entegresi'nin elektronik devrelere bağlantı şeması ve kullanım talimatları.

NE555'in temel pin bağlantıları şu şekildedir:

• Pin 1 (GND): Toprak bağlantısı
• Pin 2 (Trigger): Monostabil modda darbe başlatma pini
• Pin 3 (Output): Çıkış sinyali
• Pin 4 (Reset): Çalışmayı sıfırlama (aktif LOW)
• Pin 5 (Control): Referans voltajını kontrol etme
• Pin 6 (Threshold): Zamanlama kapasitörü eşik değeri
• Pin 7 (Discharge): Zamanlama kapasitörü deşarj pini
• Pin 8 (VCC): Pozitif besleme voltajı

Arduino ile birlikte kullanırken, NE555'in çıkışı doğrudan Arduino'nun dijital veya analog girişlerine bağlanabilir. 555 entegresiyle oluşturulan sinyaller, sensör zamanlama, PWM üretimi veya periyodik tetikleme için kullanılabilir.

Astabil mod (osilatör) bağlantısı için, Pin 2 ve Pin 6 birleştirilir, Pin 6 ve Pin 7'ye bir R1 direnci, Pin 7 ve GND arasına bir R2 direnci, ayrıca Pin 2/6 ve GND arasına bir C kapasitörü bağlanır. Çıkış frekansı şu formülle hesaplanabilir: f = 1.44 / ((R1 + 2R2) × C)

Monostabil mod (tek atımlı zamanlayıcı) için, Pin 2'ye tetikleme sinyali uygulanır, Pin 6 ve Pin 7 birleştirilir ve bir R direnci ile VCC'ye, bir C kapasitörü ile de GND'ye bağlanır. Çıkış darbe genişliği şu formülle hesaplanabilir: T = 1.1 × R × C

NE555, modüller kategorisindeki çeşitli sensör ve aktüatörlerle entegre edilerek farklı zamanlama uygulamaları oluşturulabilir.

Uygulama Alanları

NE555 Zamanlayıcı Entegresi'nin kullanılabileceği çeşitli projeler ve uygulama alanları.

Zamanlama Devreleri

• Gecikme zamanlayıcıları
• PWM sinyal üreticileri
• Sıralı zamanlama sistemleri
• Denetimli anahtarlama devreleri

Osilatör Uygulamaları

• LED flaşörler
• Ses üreticileri
• Sinyal jeneratörleri
• Frekans üreteçleri

Kontrol Sistemleri

• Motor hız kontrolü
• Otomatik sulama sistemleri
• Sensör tetikleme devreleri
• Alarm sistemleri

Proje Örnekleri

NE555 Zamanlayıcı Entegresi kullanılarak yapılabilecek detaylı proje örnekleri.

LED Flaşör Devresi

NE555'i astabil modda çalıştırarak basit bir LED flaşör devresi yapabilirsiniz. Devre için NE555, iki direnç (10kΩ ve 47kΩ), bir kapasitör (10μF), ve bir LED yeterlidir. NE555'in 8. pini VCC'ye (9V), 1. pini GND'ye bağlanır. 2. ve 6. pinler birleştirilir ve 47kΩ direnç üzerinden 7. pine, 7. pin de 10kΩ direnç üzerinden VCC'ye bağlanır. 2/6. pinler ayrıca 10μF kapasitör ile GND'ye bağlanır.

3. pin (çıkış), bir akım sınırlayıcı direnç (330Ω) üzerinden LED'e gider. Bu devre, yaklaşık 1Hz frekansta (saniyede bir kez) yanıp sönen bir LED üretir. Frekansı değiştirmek için dirençleri veya kapasitörü değiştirebilirsiniz. Çoklu LED'ler veya farklı yanıp sönme desenleri için devreyi genişletebilirsiniz. Bu basit proje, sinyal lambaları, uyarı göstergeleri veya dekoratif ışıklandırma için kullanılabilir.

Ayarlanabilir Zamanlayıcı

NE555 kullanarak, buton basıldığında belirli bir süre aktif kalan ve sonra otomatik kapanan bir zamanlayıcı yapabilirsiniz. Devre için NE555, bir potansiyometre (100kΩ), bir kapasitör (100μF), bir buton, bir röle ve birkaç direnç gereklidir. NE555'in 4. ve 8. pinleri VCC'ye (12V), 1. pini GND'ye bağlanır. 2. pin, buton üzerinden GND'ye ve 10kΩ pull-up direnci ile VCC'ye bağlanır.

6. ve 7. pinler birleştirilir ve potansiyometre üzerinden VCC'ye, ayrıca kapasitör ile GND'ye bağlanır. 3. pin (çıkış), transistör veya röle sürücü devresine bağlanır. Butona basıldığında, çıkış HIGH olur ve röle aktifleşir. Zamanlama süresi, potansiyometre ile birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar ayarlanabilir. Bu proje, merdiven ışıkları, banyo fanları veya otomatik kapatma gerektiren diğer cihazlar için kullanılabilir. Potansiyometre ile kullanıcı tarafından ayarlanabilir olması önemli bir avantajdır.

Ultrasonik Alarm Sistemi

NE555 ve ultrasonik sensör kullanarak bir hareket algılama alarmı yapabilirsiniz. HC-SR04 ultrasonik sensör mesafe ölçümü yapar. Sensörün ECHO pini, 10kΩ direnç üzerinden NE555'in 2. pinine (trigger) bağlanır. NE555 monostabil modda çalışır, 6. ve 7. pinler birleştirilir ve 47kΩ direnç üzerinden VCC'ye, 10μF kapasitör ile GND'ye bağlanır. 3. pin (çıkış), bir buzzer'a ve bir LED'e bağlanır.

Arduino, ultrasonik sensörü kontrol eder ve belirli bir mesafe eşiği aşıldığında (birisi yaklaştığında) NE555'i tetikler. NE555, yaklaşık 5 saniye boyunca çıkış verir, bu da alarm sesini ve LED'i aktifleştirir. Sistem, kapı/pencere güvenliği, değerli eşya koruması veya sınırlı alanlara giriş tespiti için kullanılabilir. Farklı alarm süreleri için R ve C değerleri ayarlanabilir. Daha gelişmiş bir sistem için GSM modülü ekleyerek alarm durumunda SMS uyarısı gönderilebilir.

Sorun Giderme ve İpuçları

NE555 Zamanlayıcı Entegresi kullanırken karşılaşılabilecek yaygın sorunlar ve çözüm yöntemleri.

Yaygın Sorunlar ve Çözümleri

• Kararsız Çalışma: 0.1uF bypass kapasitörü ekleyin, güç kaynağını stabilize edin.
• Yanlış Zamanlama: Kapasitör kalitesini kontrol edin, hassas zamanlamalar için tantalum veya polyester kapasitörler kullanın.
• Tetikleme Sorunları: Trigger pinindeki gürültüyü azaltmak için pull-up direnci ekleyin.
• Aşırı Isınma: Çıkış akımını kontrol edin, gerekirse transistör ile yükü sürün.
• Beklenmeyen Reset: Reset pinini (4) kullanmıyorsanız VCC'ye bağlayın.

Performans İpuçları

• Yüksek frekans uygulamalarında, kapasitörleri NE555'e olabildiğince yakın yerleştirin.
• 10nF'den küçük zamanlama kapasitörleri kullanırken, parazit etkisine dikkat edin.
• Hassas zamanlamalar için CMOS versiyonu olan TLC555 kullanmayı düşünün.
• Astabil osilatör frekansını stabilize etmek için %1 toleranslı direnç ve kapasitörler kullanın.
• Güç tüketimini azaltmak için düşük çalışma frekansında kullanın veya CMOS versiyonunu tercih edin.

Paket İçeriği

• 1 adet NE555 Zamanlayıcı Osilatör Pulse Jeneratör Entegresi (DIP-8)

İlgili Ürün Kategorilerimiz

Ürün Hakkında Sıkça Sorulan Sorular