CD4026 Sayıcı ve Bölücü Entegresi
CD4026, CMOS teknolojisine sahip, 7 segmentli LED displayler için tasarlanmış sayıcı ve dekoder entegresidir. DIP-16 paketinde sunulan bu entegre, düşük güç tüketimi ve kolay kullanımı ile dijital sayaç uygulamaları için idealdir.
0'dan 9'a kadar onluk (decade) sayıcı yapısına sahip CD4026, aynı zamanda 7 segment display'i doğrudan sürebilen çıkışlar içerir. Elektronik komponentler içinde, minimum harici bileşenle dijital gösterge projeleri yapabilmenizi sağlar.
Carry-out ve clock inhibit özellikleri sayesinde çoklu haneli göstergeler için entegreler kaskad bağlanabilir. Diğer entegreler ile birlikte kullanılarak çeşitli sayaç, zamanlayıcı ve gösterge projeleri oluşturulabilir.
Teknik Özellikler
CD4026 Sayıcı ve Bölücü Entegresi'nin detaylı teknik özellikleri aşağıda listelenmiştir.
- Entegre Tipi: Decade Counter with 7-Segment Decoder
- Üretici: Texas Instruments / NXP / ST Microelectronics
- Paket Tipi: DIP-16
- Besleme Voltajı Aralığı: 3V - 15V
- Sayıcı Tipi: Onlu (Decade) Yukarı Sayıcı (0-9)
- Maksimum Çalışma Frekansı: 5.5 MHz (VDD=10V)
- Çıkış Akımı (Kaynak): 0.5mA (tipik, VDD=5V), 1mA (maksimum)
- Çıkış Akımı (Havuz): 0.5mA (tipik, VDD=5V), 1mA (maksimum)
- Segment Çıkışları: a, b, c, d, e, f, g (7 segment)
- Ek Çıkışlar: Carry Out (CO)
- Kontrol Girişleri: Clock, Clock Inhibit, Reset, Display Enable
- Propagasyon Gecikmesi: 250ns (tipik, VDD=5V)
- Güç Tüketimi: 0.4mW (tipik, VDD=5V, f=1kHz)
- Giriş Kapasitansı: 5pF (tipik)
- Çıkış Kapasitansı: 7pF (tipik)
- Gürültü Bağışıklığı: 0.45 × VDD (min)
- Çalışma Sıcaklığı: -55°C ile +125°C arası
- Giriş Tetikleme: Pozitif Kenar (Rising Edge)
- Pin Sayısı: 16
- Montaj Tipi: Through-Hole (Delikli Montaj)
- RoHS Uyumluluğu: Evet
Kullanım Alanları
CD4026 Sayıcı ve Bölücü Entegresi'nin kullanılabileceği çeşitli alanlar ve uygulama örnekleri.
Dijital Göstergeler
- LED göstergeli sayaçlar
- Dijital saatler
- Sıra göstergeleri
- Zaman sayıcıları
- Puan göstergeleri
Endüstriyel Uygulamalar
- Parça sayıcıları
- Mesafe ölçerler
- Proses kontrol göstergeleri
- Üretim hattı sayaçları
- Sensör okuma devreleri
Hobi ve Eğitim Projeleri
- Yarışma zamanlayıcıları
- Elektronik zar
- Dijital termometreler
- Eğitim amaçlı sayaç devreleri
- Oyun projelerinde skor göstergeleri
Avantajlar ve Özellikler
CD4026 Sayıcı ve Bölücü Entegresi'nin sağladığı avantajlar ve çözümler.
- Entegre 7-Segment Decoder: Ekstra dekoder entegresi gerektirmez
- Geniş Besleme Aralığı: 3V-15V arası çalışabilme
- Düşük Güç Tüketimi: Pil ile çalışan uygulamalar için idealdir
- Display Enable Pini: Gösterge açma/kapama kontrolü
- Kaskad Bağlama: Carry Out pini ile çok basamaklı sayaçlar yapılabilir
- Clock Inhibit: Sayma işlemini durdurma özelliği
- Reset Fonksiyonu: Sayıcıyı sıfırlama imkanı
- Kompakt Yapı: Sayıcı ve dekoder tek pakette
- Yüksek Gürültü Bağışıklığı: Endüstriyel ortamlarda kararlı çalışma
- Kolay Kullanım: Minimum harici bileşen gereksinimi
Devre Tasarımı ve Kullanım
CD4026 Sayıcı ve Bölücü Entegresi'nin devre tasarımında kullanımı hakkında bilgiler.
İpucu: Kullanılmayan girişleri kesinlikle açık bırakmayın, Clock Inhibit ve Reset pinlerini GND'ye bağlayın.
Pin Yapılandırması (DIP-16):
- Pin 1: Clock Inhibit
- Pin 2: Clock
- Pin 3: Reset
- Pin 4: NC (Bağlantı Yok)
- Pin 5: NC (Bağlantı Yok)
- Pin 6: Display Enable
- Pin 7: Segment g
- Pin 8: VSS (GND)
- Pin 9: Segment a
- Pin 10: Segment b
- Pin 11: Segment c
- Pin 12: Segment d
- Pin 13: Segment e
- Pin 14: Segment f
- Pin 15: Carry Out
- Pin 16: VDD (Pozitif Besleme)
Temel Bağlantı Şeması:
- VDD (Pin 16) pozitif besleme voltajına (3V-15V) bağlanır
- VSS (Pin 8) toprak hattına bağlanır
- VDD ve VSS arasına 0.1µF bypass kapasitörü bağlanır
- Clock (Pin 2) sinyal kaynağına bağlanır (buton, osilatör, vb.)
- Reset (Pin 3) normalde GND'ye, sıfırlama gerektiğinde VDD'ye bağlanır
- Clock Inhibit (Pin 1) normalde GND'ye, sayıcıyı durdurmak için VDD'ye bağlanır
- Display Enable (Pin 6) normalde VDD'ye, görüntüyü kapatmak için GND'ye bağlanır
- Segment çıkışları (a-g) 7 segment LED'in ilgili pinlerine akım sınırlayıcı dirençler üzerinden bağlanır
- Carry Out (Pin 15) çok basamaklı sayaç için sonraki entegrenin Clock girişine bağlanır
7-Segment Bağlantısı:
- Ortak anot 7-segment display kullanılırken, anot VDD'ye bağlanır
- Segment çıkışları (a-g) akım sınırlayıcı dirençler üzerinden 7-segment display'in ilgili pinlerine bağlanır
- Akım sınırlayıcı dirençler genellikle 220Ω-1kΩ arası seçilir (besleme voltajına bağlı olarak)
- Çoklu basamaklı göstergelerde, her bir basamak için ayrı CD4026 kullanılır
- İlk entegrenin Carry Out çıkışı, ikinci entegrenin Clock girişine bağlanır
Sorun Giderme ve İpuçları
CD4026 Sayıcı ve Bölücü Entegresi kullanırken karşılaşabileceğiniz sorunlar ve çözüm önerileri.
Yaygın Sorunlar ve Çözümleri
- Saymama Sorunu: Clock sinyalini ve Clock Inhibit pininin GND'ye bağlı olduğunu kontrol edin
- Rastgele Sayma: Clock girişine 10kΩ pull-down direnci ekleyin
- Düşük Parlaklık: Segment akım sınırlayıcı dirençleri düşürün (dikkat: maksimum akımı aşmayın)
- Reset Çalışmıyor: Reset pininin pull-down direnci ile GND'ye bağlı olduğunu kontrol edin
- Kaskad Bağlantı Sorunu: Önceki entegrenin Carry Out sinyalini kontrol edin
Buton Debounce İçin Öneriler
- Manuel butonla sayma yaparken, buton titreşimlerini önlemek için debounce devresi kullanın
- 10kΩ direnç ve 100nF kapasitör ile basit RC debounce devresi yapılabilir
- Alternatif olarak, Schmitt tetikleyici (örn. CD40106) kullanabilirsiniz
- Yazılım kontrollü sistemlerde, mikrodenetleyici ile debounce yapılabilir
- Mekanik sayaçlarda, optokuplör veya reed röle kullanımı daha temiz sinyal sağlar
Enerji Tasarrufu İpuçları
- Pille çalışan sistemlerde, Display Enable pinini kullanarak göstergeleri gerektiğinde kapatın
- Yüksek dirençli akım sınırlayıcılar kullanarak LED akımını optimize edin
- Düşük duty cycle ile çalışan gösterge sistemi için multiplexing tekniği kullanın
- Alternatif olarak, düşük güç tüketimli LCD göstergeler için CD4543 gibi entegreler tercih edin
- Uzun süreli uygulamalarda düşük besleme voltajı (3-5V) kullanmayı düşünün
Paket İçeriği
İlgili Ürün Kategorilerimiz
Çeşitli elektronik komponentler ile projelerinizi ve devrelerinizi geliştirebilirsiniz.
Ürünleri İncele →
Geniş entegre çeşitleri ile elektronik projelerinize fonksiyonellik kazandırabilirsiniz.
Ürünleri İncele →
Özel amaçlı ve kategorilere ayrılmamış entegre seçeneklerini inceleyebilirsiniz.
Ürünleri İncele →
Neden Voltaj.Net'ten Almalısınız?
Voltaj.Net, elektronik komponentler ve entegreler konusunda Türkiye'nin güvenilir tedarikçisidir.
- Kalite Güvencesi: Orijinal ve güvenilir ürünler
- Teknik Destek: Uzman ekip ile çözüm ve danışmanlık
- Hızlı Teslimat: Stoktan hızlı gönderim imkanı
- Geniş Ürün Yelpazesi: Projeleriniz için gerekli tüm komponentler
- Uygun Fiyatlar: Rekabetçi fiyatlarla kaliteli ürünler
- Güvenilir Alışveriş: Kolay sipariş ve güvenli ödeme seçenekleri
Ürün Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
CD4026 ile CD4033 arasındaki fark nedir?
CD4026 pozitif kenar tetiklemeli, CD4033 ise negatif kenar tetiklemelidir. CD4026'da Display Enable pini varken, CD4033'te bu özellik bulunmaz.
CD4026 entegresi maksimum kaç basamaklı sayaç yapabilir?
Teorik olarak sınır yoktur. Her basamak için bir CD4026 kullanarak ve Carry Out pinlerini birbirine bağlayarak istediğiniz kadar basamak ekleyebilirsiniz.
Ortak katot display ile nasıl kullanılır?
CD4026 ortak anot displayler için tasarlanmıştır. Ortak katot için transistör veya entegre inverter kullanarak çıkışları terslemek gerekir.
Clock sinyali nasıl oluşturulur?
Manuel için buton, otomatik için 555 timer, CD4060 osilatör ya da mikrodenetleyici kullanılabilir. Temiz kare dalga sinyali önemlidir.
Carry Out neden çalışmıyor?
Sayıcı 9'dan 0'a geçerken anlık bir puls üretilir. Darbe çok kısadır, sinyal bütünlüğünü ve bağlantıları kontrol edin.
Gösterge neden söndürülemiyor?
Display Enable pininin GND'ye bağlı olduğundan emin olun. Bu pin LOW (0V) olduğunda tüm segment çıkışları kapanmalıdır.
Çoklu basamaklı sayaçta rakamlar neden karışık sayıyor?
Reset pinlerinin hepsini ortak bağlayın. Kısa süreli Carry Out pulslarını kaçırmıyorsanız, her entegrenin VDD ve GND bağlantılarını kontrol edin.
Entegre ısınıyor, bunun sebebi nedir?
Segment dirençleri çok düşük olabilir. Çıkışlarda kısa devre veya segment başına 1mA'den fazla akım çekilmesi aşırı ısınmaya neden olur.